MÔ HÌNH TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP

Là một trong những nội dung quan trọng quyết định đến hiệu quả và chất lượng của công tác kế toán ở Doanh nghiệp. Tổ chức bộ máy kế toán phải được xây dựng một cách khoa học, hợp lý và hiệu quả. Vậy tổ chức bộ máy kế toán là gì? và có những hình thức tổ chức bộ máy kế toán nào?

1. Tổ chức bộ máy kế toán là gì?

Bộ máy kế toán của một Doanh nghiệp là tập hợp những người làm kế toán tại doanh nghiệp cùng với các phương tiện trang thiết bị dùng để ghi chép, tính toán xử lý toàn bộ thông tin liên quan đến công tác kế toán tại Doanh nghiệp từ khâu thu nhận, kiểm tra, xử lý đến khâu tổng hợp, cung cấp những thông tin kinh tế về các hoạt động của đơn vị.

2. Các mô hình tổ chức bộ máy kế toán

Dựa vào quy mô và căn cứ hoạt động thực tiễn của đơn vị, Doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong các mô hình tổ chức bộ máy kế toán sau:

• Tổ chức công tác kế toán tập trung

Hình thức tổ chức bộ máy kế toán tập trung là hình thức mà toàn bộ công tác kế toán trong đơn vị được tiến hành tập trung tại phòng kế toán. Áp dụng cho các đơn vị có quy mô vừa và nhỏ, phạm vi sản xuất kinh doanh tương đối tập trung trên một địa bàn nhất định.

Phòng kế toán chịu trách nhiệm tiếp nhận, xử lý, luân chuyển chứng từ, ghi sổ kế toán, lập báo cáo kế toán theo quy định đều tập trung thực hiện tại phòng kế toán.

Các đơn vị phụ thuộc ( xí nghiệp, phân xưởng, tổ, đội,…) không có bộ máy kế toán riêng, mà chỉ có một số nhân viên làm nhiệm vụ hạch toán ban đầu, thu nhận, kiểm tra và định kỳ gửi các chứng từ về phòng kế toán.

Mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung bảo đảm được sự tập trung, thống nhất và chặt chẽ trong việc chỉ đạo công tác kế toán giúp đơn vị kiểm tra chỉ đạo sản xuất kịp thời, chuyên môn hoá cán bộ, giảm nhẹ biên chế tạo điều kiện thuận lợi ứng dụng các phương tiện tính toán tiện ích.

• Tổ chức công tác kế toán phân tán

Hình thức tổ chức kế toán phân tán là hình thức tổ chức mà công tác kế toán không những được tiến hành ở phòng kế toán mà còn được tiến hành ở những bộ phận khác như phân xưởng hay bộ phận sản xuất của đơn vị.

Phòng kế toán sẽ tiến hành tổng hợp số liệu báo cáo của đơn vị trực thuộc và hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại văn phòng doanh nghiệp, lập báo cáo toàn doanh nghiệp, kiểm tra kế toán toàn doanh nghiệp.

Các đơn vị phụ thuộc được tổ chức bộ máy kế toán riêng. Có nhiệm vụ thu nhận, kiểm tra, xử lý chứng từ kế toán, thực hiện hạch toán tổng hợp và chi tiết các nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở đơn vị phụ thuộc theo sự phân cấp của Doanh nghiệp. Định kỳ lập báo cáo kế toán về phòng kế toán của đơn vị chính.

Tuỳ thuộc vào đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và mức độ phân cấp quản lý cho các đơn vị trực thuộc, để tổ chức bộ máy kế toán và quy định nội dung công tác kế toán cụ thể cho từng bộ phận trong bộ máy kế toán.

• Tổ chức bộ máy kế toán vừa tập trung vừa phân tán

Đây là hình thức tổ chức bộ máy kế toán kết hợp từ hai hình thức tổ chức trên, theo hình thức này bộ máy tổ chức bao gồm phòng kế toán trung tâm và các bộ phận kế toán hay nhân viên kế toán ở các đơn vị – bộ phận khác. Áp dụng cho các đơn vị có quy mô lớn, địa bàn sản xuất kinh doanh phân tán, các đơn vị thành viên được phân cấp quản lý.

Phòng kế toán chịu trách nhiệm hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại văn phòng Doanh nghiệp, các nghiệp vụ phát sinh tại các đơn vị phụ thuộc không tổ chức kế toán riêng, lập báo cáo kế toán của các đơn vị phụ thuộc có tổ chức kế toán riêng và lập báo cáo kế toán toàn Doanh nghiệp.

Tại các đơn vị phụ thuộc: Ở bộ phận hạch toán phân tán có tổ chức bộ máy riêng sẽ tự hạch toán các nghiệp vụ phát sinh tại đơn vị mình, định kỳ lập báo cáo gửi về phòng kế toán Doanh nghiệp. Tại các đơn vị phụ thuộc không tổ chức kế toán riêng. Kế toán thu thập, xử lý, kiểm tra chứng từ sau đó gửi về phòng kế toán Doanh nghiệp.

Tổ chức công tác kế toán vừa tập trung vừa phân tán sẽ nâng cao tính chính xác, kịp thời của thông tin kế toán, tạo điều kiện cho hạch toán nội bộ.

Đăng ký dùng thử miễn phí phần mềm kế toán làm nhiều công ty, nhiều lĩnh vực